اصلاحات کابینه یا استیضاح کدامیک به سفره مردم کمک خواهد کرد؟
روزنو :اولتیماتومها علیه دولت را انگار پایانی نیست. هر روز بحرانی تازه و تهدیدی نو علیه دولت شکل میگیرد. دردآور اینکه برخی از این تهدیدات از سوی نهادها و ارگانهایی رسانهای میشود که بهطور طبیعی باید گرانیگاه ثبات و آرامش و کارآمدی در کشور باشند.
اولتیماتومها علیه دولت را انگار پایانی نیست. هر روز بحرانی تازه و تهدیدی نو علیه دولت شکل میگیرد. دردآور اینکه برخی از این تهدیدات از سوی نهادها و ارگانهایی رسانهای میشود که بهطور طبیعی باید گرانیگاه ثبات و آرامش و کارآمدی در کشور باشند.
به گزارش روز نو دیروز ابتدا محمدباقر قالیباف اعلام کرد: «اولویت با ترمیم کابینه توسط دولت است.» و در ادامه تاکید کرد: «اگر اصلاحات ضروری صورت نگیرد نمایندگان مجبور به آغاز فرآیند استیضاح هستند.» دقایقی پس از صحبتهای رییس مجلس این اعضای جبهه پایداری و چهرههایی، چون خضریان بودند که بر آتش این تهدیدات دمیدند و فریاد وا استیضاحا سر دادند.
افکار عمومی و تحلیلگران، اما با طرح پرسشهایی از این دست که آیا گرفتن آرامش و ثبات از کابینه و دولت در شرایطی که دشمنان بیرونی مدام تهدید میکنند و فشار حداکثری علیه ایران را در دستور کار قرار دادهاند به صلاح کشور است یا نه؟ به این تهدیدات واکنش نشان دادند. چهرههای اصلاحطلب، اما معتقدند این رفتارهای زیادهخواهانه از سوی جناح راست، ناشی از رویکردی است که دولت برای ایجاد وفاق داشته است. در واقع بخشهایی از اصولگرایان دچار برداشت اشتباه شدهاند که میتوانند امتیازات بیشتری از دولت بگیرند.
در این کشاکش این وزرای اصلاحطلب کابینه هستند که سیبل تهدیدات قرار گرفتهاند. چهرههایی، چون احمد میدری (وزیر کار)، فرزانه صادق (وزیر راه و شهرسازی)، غلامرضا نوریقزلجه (وزیر جهاد کشاورزی) در صف نخست تهدید به استیضاح هستند. پیگیریهای «اعتماد» نشان میدهد که در برخی جلسات شبانه در ساختمانی نزدیک بهارستان حتی نسخههای جایگزین نیز مشخص شدهاند. مسعود پزشکیان، اما معتقد به ایجاد ثبات در کابینه است و با بررسی روندهای گذشته تلاش میکند به مدیرانش زمان و فضای کافی برای اثرگذاری را بدهد. «اعتماد» برای ارزیابی موضوع سراغ اسماعیل گرامیمقدم و حسین نورانینژاد ۲ فعال سیاسی اصلاحطلب رفته تا موضوع را از منظر تحلیلی بررسی کند. این فعالان سیاسی معتقدند در شرایط فعلی کشور بیشتر از هر عامل دیگری نیازمند ثبات و آرامش است و نباید با اقدامات سیاسی و جناحی، بر آتش نوسانات و انتظارات فزاینده دمید.
اسماعیل گرامیمقدم: تهدید دولت به تغییر وزرا توسط رییس یک قوه دیگر امری بیسابقه است!
اسماعیل گرامیمقدم، قائممقام حزب اعتماد ملی و فعال سیاسی اصلاحطلب در گفتوگو با «اعتماد» درخصوص تهدید دولت به استیضاح توسط قوای دیگر و اینکه این رویکرد تنشزا تا چه اندازه باعث کاهش ثبات مدیریتی و افزایش مشکلات مردم میشود، میگوید: «مساله این است که شخص رییسجمهور و خود دولت پایش مستمر و ارزیابی دقیقی بر عملکرد وزارتخانهها و مدیرانش انجام میدهد و اگر مدیری در حوزه اجرایی با مشکل ناکارآمدی مواجه شود، نخستین بخشی که به آن واکنش نشان میدهد، خود دولت و رییسجمهور است؛ لذا با گذشت یک سال و اندی از عمر کابینه هیچ فرد و گروهی به اندازه پزشکیان و نزدیکانش در ارزیابی عملکرد مدیران اجرایی صاحبنظر نیست. آقای پزشکیان نیز بارها درباره ناترازیها و ناکارآمدیها هشدار داده و درباره آن صحبت کردهاند. اگر رییسجمهور به این نتیجه برسد که وزارتخانهای نیاز به تغییر دارد و راهحل عبور مشکلات از مسیر تغییرات کابینه میگذرد، به سرعت دست به کار شده و تغییرات لازم را اعمال میکند.»
گرامیمقدم ادامه میدهد: «اما اینکه رییس یک قوه دیگر بخواهد با مستمسک قرار دادن درخواست استیضاح یک اقلیت خاص در مجلس، رییسجمهور و دولت را تهدید کند امری بدیع و بیسابقه است. در گذشته هرگز شاهد یک چنین برخوردی از سوی روسای قوای دیگر علیه دولت نبودهایم. تحلیلگران معتقدند این رفتار به دلیل تعامل بیش از حد و وفاق بیحد و حصری است که پزشکیان با مجلس و طیفهای سیاسی انجام داده است. کار به جایی رسیده که برخی افراد و گروهها با تهدید دولت به استیضاح تلاش میکنند منویات خود را به دولت و رییسجمهور تحمیل کنند. تغییر باید از درون دولت آغاز شود، کمیتههای بررسی درون دولت، تحلیل و ارزیابی میکنند و طی گزارشی به رییسجمهور اعلام میکنند فلان وزارتخانه خوب کار نمیکند و تغییر لازم است!
اما بیان آقای قالیباف و تهدید دولت، کار را خراب میکند.» این فعال سیاسی اصلاحطلب با اشاره به اینکه ارزیابیهای کارشناسی حاکی از آن است که اگر دولت نیاز به تغییر داشته باشد در وزارتخانههایی این تغییر باید صورت بگیرد که برخی چهرههای اصولگرا در آن حضور دارند، میگوید: «به نظرم آقای رییسجمهور اگر قصد اعمال تغییرات را دارد، باید در حوزههایی این تغییرات را اعمال کند که اتفاقا افراد مخالف رویکردهای مصلحانه دولت در آن حضور دارند. معتقدم هر اندازه چهرههای اصلاحطلب در کابینه بیشتر حضور داشته باشند، وزن کارآمدی کابینه نیز بالاتر میرود. اعمال تغییرات نه بر اساس تهدیدات، بلکه مبتنی بر اجماع نخبگان و کارشناسان، اقتدار ریس جمهور را نشان داده و وزن کابینه را ثقیلتر میکند.
اگر قرار باشد رییسجمهور گوش به فرمان مجلس باشد، جامعه آن را نمیپسندد. آقای پزشکیان باید استوار بر اساس رویکردهای اصلاحطلبانهای که دارد، پیش برود. نه در مسیری که اصولگرایان میخواهند بلکه در جهتی که مردم و بدنه حاکمیان رییسجمهور طالب آن هستند.» او یادآور میشود: «امروز زمان آن است که پزشکیان در جهت استفاده از تفکراتی که او را به قدرت رساندهاند، حرکت کند. در این راستا اگر وزیری جابهجا شود به نفع کشور است. اما اگر وزیری به دلایل سیاسی و تهدید مجلس جابهجا شود، اعتماد عمومی به دولت را کاهش میدهد. نمایندگان مجلس هم اگر به دنبال تحقق منافع ملیاند باید از دست زدن به اقداماتی که برای کشور هزینه دارد، خودداری کنند. جابهجایی وزرا به دلایل سیاسی به جز اینکه زمان را از دولت بگیرد و کارآمدی دولت را کاهش بدهد، فایده دیگری ندارد. اینکه رقبای دولت چوب لای چرخ دولت بگذارند، جز اینکه فرصتهای رشد را از کشور بگیرد، فایدهای نخواهد داشت.
اتفاقا مردم نیز با دقت مسائل را مدنظر دارند و میبینند کدام گروه طیف سیاسی و جناحی رفتار میکنند و کدام دولت در راستای منافع ملی قدم بر میدارد.» گرامیمقدم میگوید: «آقای پزشکیان رابطه خوبی با رهبری دارند و با استفاده از این ظرفیت میتوانند جلوی چنین تهدیداتی را بگیرد. ارکان دولت نیاز به ثبات و آرامش دارند تا بتوانند زمینه حل و فصل مشکلات کشور و ناترازیها را فراهم سازند. این ارکان باید دیدگاههای آقای پزشکیان را پذیرفته و برای موفقیت ایشان تلاش کنند. افرادی که اعتقاد به رویکرد و گفتمان دولت ندارند نباید در راس ساختارهایی در حد و اندازه وزارتخانه حضور داشته باشند. معتقدم رویکرد دولت در خصوص وفاق باعث شده تا برخی طیفهای جریان راست، زیادهخواه شده و احساس کنند میتوانند افراد مورد نظر خود را در راس وزارتخانههایی که چهرههای اصلاحطلب در آن حضور دارند، بگمارند.
حسین نورانینژاد: برخی طیفهای اصولگرا تصور میکنند میتوانند امتیازات بیشتری از دولت بگیرند
حسین نورانینژاد، قائممقام حزب اتحاد ملت در گفتوگو با «اعتماد»، اما از زاویه متفاوتی به این بحث ورود کرده و اعلام میکند مشکلات فعلی از قبل ایجاد شدهاند و دولت برای رفع یا کاهش آنها به زمان کافی نیاز دارد. نورانینژاد میگوید: «این روزها پرسشهای بسیاری درخصوص عملکرد دولت طرح میشود. پاسخهایی هم در مواجهه با این پرسش مطرح میشود. به نظرم این حس رضایت یا عدم رضایت از یک منشأ ریشه میگیرد و آن اینکه افرادی که به دولت پزشکیان رای دادهاند یا از شخص او حمایت کردهاند با چه انتظارات و پیشبینیهایی رای دادهاند!
عدهای انتظار داشتند تا سهمی از قدرت ببرند و اگر چنین سهمی را نبرده باشند، ناراضی هستند. عده دیگری هم هستند که میدانند مشکلات کشور بزرگ است، در عین حال توقع دارند دولت در کوتاهمدت بتواند تمام این ناترازیها، مشکلات معیشتی، کاستیها و کمبودها را حل کنند. این طیف افراد دو دسته هستند، گروهی که باور داشتند که چنین امری میسر است و گروه دیگری هم بودند که جعل امید میکنند و انتظارات فزایندهای از دولت ایجاد میکنند تا دولت را ناکارآمد جلوه بدهند.»
او یادآور میشود: «نمیتوان انکار کرد که دولت قدمهای قابل قبولی برداشته و یک سری اصلاحات در بخشهای مختلف را اجرایی کرده است. البته روشن است که حجم مشکلات و ناترازیهای به ارث رسیده به اندازهای وسیع است که حل و فصل آنها هم به حمایت فراگیر، هم به زمان کافی و هم به ثبات نیاز دارد. اما دسته دیگری نیز هستند که نگرش رادیکالتری به شرایط دارند، نقد رادیکالتری دارند و راهکارهایی که برای عبور از مشکلات هم ارائه میکنند رادیکال است.
این افراد کمتر به مساله دولت میپردازند و موضوع را در دورنمای وسیعتری میبینند. اینها انتظارات حداقلی از دولت دارند که رافع بحرانها نیست. در واقع اینها میدانند همین که دولت در این مدت زمان کوتاه توانسته یک فضای تنفسی (در قیاس با سایر کاندیداها) ایجاد کرده تا زمینه برای اصلاحات بنیادین در آینده فراهم شود، اقدام قابل توجهی صورت داده است. مثلا اقدامی که رییسجمهور در عدم اجرای قانون حجاب و عفاف صورت داد یا تلاشی که برای اصلاح ساختار بودجه یا رفع فیلترینگ صورت میدهد از این دست اقدامات است. رییسجمهور هرگز ادعا نکرده که در کوتاهمدت میتواند اصلاحات بنیادین صورت بدهد و همه بحرانها و ناترازیها را حل و فصل کند. بلکه همواره تاکید داشته که زمینه حرکت به سمت این نوع اصلاحات را فراهم خواهد کرد
نه فقط پزشکیان بلکه هر رییسجمهوری دیگری در چارچوب مقدورات سیاسی فعلی قادر نیست همه مشکلات کشور را در کوتاهمدت حل کند. من شخصا جزو افرادی هستم که همچنان از رای به پزشکیان حمایت میکنم، چرا که یک توقع حداقلی داشتم و معتقدم این توقع حداقلی برآورده شده است. انتظار بزرگی نداشتهام که بگویم امروز سرخورده شدهام.»
این فعال سیاسی اصلاحطلب میگوید: «در یک چنین فضایی که از یک طرف دولت پزشکیان با ایده وفاق تلاش کرده همه ظرفیتهای تخصصی کشور را به کار بگیرد و از سوی دیگر تهدیدات بیرونی علیه ایران افزایش یافته، برخی طیفهای اصولگرا تصور میکنند میتوانند امتیازات بیشتری از دولت بگیرند. کاملا روشن است که جریان اصولگرا با راهبرد تهدید و تطمیع و اعمال فشار از طریق مجلس به دنبال آن است که دولت را از آن خود کند. اصلاحطلبان هم، چون این روزها بیشتر در فاز انتقاد از دولت و طرح مطالبات حداکثری افتادهاند، جریان اصولگرا احساس کرده که فرصت مناسبی است.
در روزهایی که ارتباط دولت با حامیانش انتقادی شده، از طریق تهدید به استیضاح (و حتی تشویق) سیطره بیشتری بر دولت پیدا کنند. باید توجه داشت که دولت در شرایط فعلی یک دولت میانه است و به هیچوجه یک دولت اصلاحطلب نیست. اما تغییراتی که جریان راست به دنبال تحقق آن است به مرور دولت را به دولتی اصولگرا بدل میکند.» نورانینژاد میگوید: «به نظرم همه جریاناتی که منافع ملی برای آنها مهم است و نگران سیطره جریان راست بر ساختار اجرایی هستند، باید مطالبات خود را معقولتر کرده، مسائل را مرور کنند و تحولات را از ارتفاع بیشتری بنگرند.
نه این دولت و نه هیچ دولت دیگری با مقدورات فعلی و ساختارهای فعلی قادر به تحقق اصلاحات بنیادین نخواهد بود. برای نیل به اصلاحات بنیادین در سایر بخشهای حاکمیتی باید زمینههایی فراهم شود تا دولت بتواند این اصلاحات را محقق کند. اغلب وزرایی که نام آنها در لیست استیضاح قرار گرفته، چهرههای اصلاحطلب کابینه هستند. معتقدم امروز زمان حمایت از دولت است و تهدید دولت به استیضاح به جز اینکه کشور را بیشتر از قبل درگیر بی ثباتی و عدم آرامش سازد، فایده دیگری نخواهد داشت.»
